Zaawansowany moduł gospodarki paliwowej

W dzisiejszych czasach każdy, kto w ramach prowadzonej działalności gospodarczej eksploatuje samochody osobowe, dostawcze, ciężarowe, autobusy lub inne maszyny stara się jak to tylko możliwe obniżać koszty ich użytkowania. W sytuacji, gdy wprowadzane są nowe opłaty drogowe, wzrastają koszty zatrudnienia kierowców oraz serwisowania pojazdów, praktycznie jedynym sposobem na redukcję wydatków związanych ze środkami transportu jest zmniejszenie zużycia paliwa. Jest to o tyle ważne, że przy obecnych cenach benzyny oraz oleju napędowego, udział paliwa w całkowitych kosztach prowadzenia działalności transportowej przekracza już 50%.

Nie ma się więc co dziwić, że w ostatnim czasie przedsiębiorcy coraz baczniej przyglądają się każdemu litrowi tankowanemu do zbiorników należących do nich pojazdów.

W tym miejscu dochodzimy do najistotniejszej rzeczy. Aby sensownie gospodarować paliwami w firmie, musimy wiedzieć ile, gdzie i przez kogo jest ono zużywane.

Klucz do takiej wiedzy znajduje się tam gdzie jest paliwo, czyli w jego zbiorniku. System zarządzania flotami pojazdów SuperVisor GPS wykorzystuje dwie metody pomiaru poziomu paliwa w zbiornikach pojazdów i maszyn.

W samochodach osobowych oraz dostawczych, w których pojemność zbiornika w zdecydowanej większości przypadków nie przekracza 90 litrów, pomiar poziomu paliwa odbywa się z wykorzystaniem fabrycznych pływaków. W tej skali rozwiązanie to jest całkowicie wystarczające i pozwala jednocześnie uniknąć dodatkowych kosztów związanych z zakupem i instalacją sondy.

W ciężarówkach, autobusach czy maszynach budowlanych i rolniczych, mamy doczynienia ze znacznie większymi zbiornikami na paliwo. Aby osiągnąć wymaganą precyzję pomiaru koniecznym staje się zainstalowanie specjalnej sondy paliwowej, lub w przypadku dwóch zbiorników, odpowiednio dwóch sond.

Metody i dokładność pomiaru

I. Dokładność pomiaru cyfrowej sondy do pomiaru paliwa.

Praktycznie w przypadku każdego urządzenia pomiarowego zawsze mamy doczynienia z jego dokładnością teoretyczną oraz praktyczną.

Zależnie od zastosowanej technologii budowy, sondy paliwowe mierzące poziom lub objętość paliwa w zbiorniku w optymalnych warunkach laboratoryjnych osiągają dokładność pomiaru rzędu 0,5%-0,1%.

Tyle teoria. Podczas rzeczywistej eksploatacji pojazdu lub maszyny pojawiają się dodatkowe czynniki, które mają wpływ na dokładność pomiaru ilości paliwa w zbiorniku. Oto najistotniejsze z tych czynników:

• Różnice temperatury na postoju i podczas jazdy w różnych porach roku. Szacunkowo wahania te mogą wynosić nawet 20-30ºC. Podczas pracy silnika paliwo jest dodatkowo podgrzewane, ponieważ jego zadaniem jest także chłodzenie pompy wtryskowej. Zmiany objętości paliwa wywołane skokami temperatury mogą powodować błąd wskazań rzędu 1,5-2,0%
• Chlupotanie paliwa. Nawet zamontowanie sondy w optymalnym miejscu zbiornika powoduje, że ruch cieczy wywołuje przekłamanie wskazań o 0,5-1,0 %. W przypadku maszyn pracujących w trudnych warunkach błąd może wynosić nawet 3%.
• Błąd kalibracji. Jak każde urządzenie pomiarowe sonda musi zostać skalibrowana. Nawet przy zachowaniu dużej staranności montażu błąd odczytu może wynieść 0,5-1.0%. W przypadku zbiorników o bardzo nietypowym kształcie ten błąd może dojść do 2-3%.

Co powodują te niedokładności w praktyce?

Pomiar zużycia paliwa jest dokonywany na zasadzie różnic ilości paliwa w określonej jednostce czasu. Aby zweryfikować zgodność rzeczywistej ilości paliwa z fakturą pomiary dokonywane są przed i po tankowaniu. Skoro średni błąd pomiaru wynosi około 3%, to przy koniecznym dwukrotnym pomiarze błąd ten może wynieść do 6%.

Czemu nie stosuje się zatem bardziej precyzyjnych sond? Odpowiedź jest prosta. Takie laboratoryjne sondy są nie tylko bardzo drogie, ale także mniej stabilne i delikatniejsze.

Należy także zauważyć, że po pewnym czasie błędy pojedynczych pomiarów zaczną się kompensować i redukować nieprecyzyjność pomiaru. W praktyce powinno się rozliczać paliwo stosując margines błędu rządu 3-4%.

W przypadku maszyn pracujących w szczególnie trudnych warunkach i mających zbiorniki o nieregularnych kształtach, błąd pomiaru może wzrosnąć o dodatkowe 2-5%.

II. Pomiar paliwa za pomocą pływaka.

W przypadku samochodów osobowych, dostawczych oraz lekkich ciężarówek istnieje możliwość podłączenia rejestratora bezpośrednio do pływaka fabrycznie montowanego w zbiornikach paliwa. W 90% pomiar ilości paliwa tą techniką jest metodą całkowicie wystarczającą. W przypadku starszych pojazdów ważne jest aby pływak nie był w żaden sposób uszkodzony lub niesprawny.

Czemu zatem także w mniejszych pojazdach nie stosuje się sond cyfrowych?

Odpowiedź jest prosta. Koszt zakupu i montażu takiej sondy w porównaniu z korzyściami jakie by takie rozwiązanie przyniosło jest niewspółmierny. Ponadto, w przypadku małych i wyróżniających się często bardzo nieregularnymi kształtami zbiorników montaż sondy nie zwiększy w istotny sposób dokładności pomiaru.

Przykładowo, w samochodzie osobowym pomiar za pomocą pływaka jest obarczony błędem rzędu 10%. Zastosowanie sondy spowoduje wzrost precyzji pomiaru do około 6-7%. Dla zbiornika o pojemności 50 litrów zmniejszymy więc błąd pomiaru z ok. 5 litrów do około 3,5 litra. Oczywiście rozpatrujemy tu pewną średnią, a wynik może różnić się w różnych pojazdach.

Biorąc pod uwagę granicę błędu w przypadku pomiarów za pomocą pływaka, przy analizowaniu zużycia paliwa należy korzystać z danych obejmujących dłuższy okres czasu lub większą liczbę tankowań. Tak uzyskane wyniki z pewnością pozwolą na wykrycie ewentualnych nieprawidłowości w tankowaniu i zużyciu paliwa.

Możliwości modułu:

• ewidencja tankowań – wpisywanie ręczne lub import z pliku;
• ewidencja ubytków paliwa ze biornika pojazdu;
• ewidencja ilości paliwa w zbiornikach pojazdów na początku i końcu analizowanego okresu;
• analiza porównawcza zatankowanego paliwa oraz zaewidencjonowanych faktur;
• analiza porównawcza zużycia rzeczywistego i normatywnego – przepał / oszczędność
• średnie zużycie paliwa oraz ilość zużytego paliwa w zdefiniowanym zakresie w oparciu o spalanie rzeczywiste, faktury a nawet normatyw.
• przejrzysta analiza graficzna zużycia paliwa oraz poszczególnych tankowań i ubytków;
• spójny raport zużycia paliwa z możliwością wydruku oraz eksportu do pliku np. typu pdf lub xls.

Przykładowe rozliczenie zużycia paliwa.

Z ekranu głównego systemu Supervisor wybieramy "Analiza paliwa".

Wybieramy pojazd z listy, potwierdzając przyciskiem "Przelicz".

Pojawia się pełne rozlicznie zużycia paliwa w zdefiniowanym zakresie czasu.

By uzyskać raport zużycia paliwa wystarczy klinąć "Raport".